در این مقاله می خواهیم علائم پوکی استخوان لگن را مورد بررسی و ارزیابی قرار دهیم. لطفا ما را تا انتهای مقاله همراهی نمایید.
پوکی استخوان یکی از بیماری های شایع میان انسان ها است که افراد در هر سنی ممکن است به آن مبتلا شوند. بیماری پوکی استخوان که با نام استئوپروز (Osteoporosis) نیز شناخته می شود، عبارت است از کاهش تراکم بافت داخلی استخوان ها که سبب کاهش قدرت و مقاومت استخوان می گردد و مشکلات زیادی را برای بیمار به وجود می آورد.
ویدئو علائم پوکی استخوان لگن
یکی از مشکلات پوکی استخوان، پوکی استخوان در قسمت لگن می باشد که سبب بروز ناراحتی های زیادی برای بیمار می گردد. در این مقاله قصد داریم تا علائم پوکی استخوان لگن و روش های درمان آن را بیان کنیم.
در این لحظه وقت آن است که با بهترین دستگاه سنجش تراکم استخوان و بهترین مرکز سنجش تراکم استخوان آشنا شوید.
علاوه بر این، راهکارهایی را برای جلوگیری از بروز چنین بیماری بیان خواهیم کرد. با مراجعه به بیمارستان ایرانشهر برای درمان پوکی استخوان، از مهارت و تخصص بالای متخصصین حاضر در این مرکز بهره خواهید برد.
علائم پوکی استخوان لگن چیست؟
- ناخن های بیمار رشته رشته و ریش ریش می شود.
- ضربان قلب افزایش پیدا می کند.
- گرفتن اشیا به سخنی می باشد.
- شدید شدن درد بیمار در هنگام انجام حرکات چرخشی
- بروز لنگش هایی در هنگام راه رفتن بیمار
جهت کسب اطلاعات بیشتر روی بخش علائم پوکی استخوان لگن کلیک نمایید.
لطفا جهت ارتباط با بیمارستان ایرانشهر، از طریق شماره تماس 71960-021 در ارتباط باشید.
عناوین مقاله:
پوکی استخوان یعنی چه؟
علائم پوکی استخوان لگن
عوارض پوکی استخوان
عوامل ایجاد پوکی استخوان چیست؟
اثر تغییرات هورمونی در پوکی استخوان
اثر تغذیه بر پوکی استخوان
تاثیر برخی بیماری ها بر پوکی استخوان
تاثیر برخی داروها بر پوکی استخوان
سبک زندگی اشتباه، عامل ایجاد پوکی استخوان
تشخیص پوکی استخوان
تست سنجش تراکم استخوان
چه کسانی باید آزمایش سنجش تراکم استخوان بدهند؟
درمان پوکی استخوان
مصرف دارو برای درمان پوکی استخوان
هورمون درمانی
پیشگیری از پوکی استخوان
سخن پایانی
پوکی استخوان یعنی چه؟
استخوان در بدن نقش حیاتی ایفا می کند و بر خلاف تصور بسیاری از افراد، بافتی زنده است. استخوان از دو لایه داخلی و خارجی تشکیل شده است. لایه داخلی بافتی ضخیم داشته و شبکه های تودرتوی زیادی در خود دارد.
لایه خارجی نیز خاصیت پوشانندگی لایه داخلی را ایفا می کند که مسئول خونرسانی به استخوان می باشد. مواد مغذی نظیر کلسیم از طریق لایه خارجی به داخل بافت منتقل می گردد.
پوکی استخوان زمانی اتفاق می افتد که فضای بین شبکه ها در لایه داخلی در اثر افزایش تخریب بافت استخوانی و عدم جایگزینی آن بزرگ و زیاد شود. در چنین شرایطی استخوان خاصیت شکنندگی خیلی سریعی به خود می گیرد.
بیماری پوکی استخوان برای سازمان بهداشت جهانی به قدری اهمیت دارد که 20 اکتبر را به این بیماران اختصاص داده و این روز را روز جهانی پوکی استخوان نامگذاری کرده است.
علائم پوکی استخوان لگن
در اثر بیماری پوکی استخوان، استخوان ها شکننده شده و در معرض آسیب های جدی قرار می گیرند. یکی از دلایل ایجاد درد در لگن می تواند پوکی استخوان به خصوص در میانسالی می باشد.
این نوع بیماری در مراحل اولیه هیچ گونه علائمی ندارد اما با پیشرفت بیماری و ضعیف شدن استخوان ها شاهد بروز دردهای زیادی در بیماران خواهیم بود. پوکی استخوان علائم دیگری نیز دارد. در زیر علائم پوکی استخوان لگن را بیان کرده ایم:
- احساس درد شدید در ناحیه پا و کشاله ران
- احساس درد در نواحی کناری پاها به خصوص هنگام راه رفتن و بلند شدن
- احساس درد شدید تر در هنگام حرکات چرخشی
- لنگیدن هنگام راه رفتن
برای کسب اطلاعات تکمیلی با متخصصین مجرب بیمارستان ایرانشهر، در ارتباط باشید. همچنین می توانید با مطالعه علائم سرطان استخوان در آزمایش خون اطلاعات خود را این زمینه کامل تر کنید.
عوارض پوکی استخوان
شکستگی استخوان
شایع ترین عارضه پوکی استخوان، شکستگی آن است که در اکثر مواقع از همین طریق، پوکی استخوان تشخیص داده می شود. افرادی که به پوکی استخوان مبتلا هستند، در اثر کوچک ترین ضربات خارجی دچار آسیب دیدگی شدید استخوان می شوند.
به طور مثال افراد سالمی که از یک ارتفاع نه چندان بلند سقوط می کنند، احتمال آسیب دیدگی استخوان های آن ها بسیار کم است.
اما افراد مبتلا به پوکی استخوان دچار بیشترین آسیب دیدگی و شکستگی می شوند. به چنین شکستگی هایی که بر اثر آسیب های جزئی به وجود می آید، شکستگی سست (fragility fracture) می گویند.
پیشنهاد می کنیم از پست آیا سرطان لگن کشنده است دیدن کنید.
این نوع شکستگی بیشتر در مناطقی مانند لگن، مچ و استخوان های ستون فقرات به وجود می آید
این نوع شکستگی بیشتر در مناطقی مانند لگن، مچ و استخوان های ستون فقرات به وجود می آید. یعنی این مناطق بیشتر در معرض پوکی استخوان قرار دارند.
این شکستگی ها سبب بروز مشکلات زیادی برای بیمار می شود. به خصوص در افراد سالمند که بهبودی استخوان در آن ها بسیار کند است. بسیاری از افرادی که دچار آسیب دیدگی استخوان لگن بر اثر پوکی استخوان می شوند، به صورت دائمی قادر به گذراندن زندگی نخواهند بود.
درد و ضعف استخوان ها نمی تواند نشانه قطعی پوکی استخوان باشد. درد استخوان ها می تواند دلایل دیگری نیز داشته باشد. اگر دردها به دلیل پوکی استخوان باشند و به آن ها توجهی نشود، می تواند خطرناک باشد.
پس در صورتی که هر گونه درد شدیدی را در ناحیه لگن یا ستون فقرات احساس کردید، باید فورا به پزشک مراجعه کنید. پزشک با استفاده از روش های مختلف اقدام به تشخیص بیماری می کند.
کوتاه شدن قد و خمیدگی بدن
یکی دیگر از عوارض شایع وجود پوکی استخوان در بدن، کوتاه شدن قد و خمیدگی بدن می باشد. آسیبی که به مهره های کمر و لگن وارد می شود، می تواند سبب کوتاهی قد یا خم شدن بیمار شود.
مهره هایی که دچار پوکی استخوان شده اند، ممکن است حتی بدون ضرب دیدگی نیز شکسته شوند. یعنی در اثر فشار زیاد وارد شده بر کمر، احتمال شکستگی مهره ها وجود دارد. زمانی که مهره شکسته شود، له می شود.
در این صورت به مرور، بدن برای کاهش درد حالت خمیدگی به خود می گیرد و سبب محدود شدن فعالیت های روزانه بیمار می گردد. در اثر خمیدگی بدن، فضای کافی برای فعالیت ریه ها از بین می رود. در نتیجه شاهد تنگی نفس نیز در بیمار خواهیم بود.
عوامل ایجاد پوکی استخوان چیست؟
عوامل زیادی روی سلامت استخوان ها نقش دارند و به تدریج بافت داخلی استخوان ها را از بین می برند. در این بخش به معرفی تمام عوامل موثر بر پوکی استخوان اشاره خواهیم داشت.
عوامل غیر قابل تغییر بر پوکی استخوان
افراد با شناسایی دلایل ایجاد این بیماری تا حدود زیادی می توانند جلوی بروز پوکی استخوان را بگیرند. اما عواملی مانند عوامل زیر غیر قابل تغییر هستند و به هیچ عنوان نمی توان جلوی آن ها را گرفت:
جنسیت
زنان نسبت به مردان بیشتر در معرض ابتلا به پوکی استخوان قرار دارند. یعنی آمار بیماران زنانی که به پوکی استخوان دچار شده اند، بیشتر از مردان مبتلا به پوکی استخوان می باشد.
سن
با افزایش سن، خطر بروز پوکی استخوان نیز بیشتر می شود. افراد جوان و کودکان نیز به این بیماری مبتلا می شوند اما آمار بیماران مسن در این بیماری بیشتر است.
نژاد
افراد دارای نژاد سفید پوست و نژاد آسیایی بیشترین آمار ابتلا به پوکی استخوان را دارند.
ژنتیک
در صورتی که یکی از اعضای خانواده به پوکی استخوان مبتلا باشد، احتمال وراثتی بودن و انتقال آن به دیگر اعضای خانواده وجود دارد.
اندازه اسکلت بدن
افرادی که دارای اسکلت بدنی کوچکی هستند، احتمال بروز پوکی استخوان نسبت به دیگر افراد بیشتر است.
سطح هورمون
وجود برخی هورمون های خاص و کاهش یا افزایش آن ها در بدن، عوارضی مانند پوکی استخوان ایجاد می کنند.
در این راستا می توانید به بیمارستان ایرانشهر مراجعه نمایید.
در ادامه، برخی از هورمون هایی که سبب ایجاد پوکی استخوان می شوند را بیان خواهیم کرد.
اثر تغییرات هورمونی در پوکی استخوان
هورمون های جنسی
هورمون های جنسی دلیلی بر کاهش تراکم استخوان ها می باشد. تغییرات در تولید هورمون جنسی در زنان بیشتر شایع است. به خصوص زنانی که یائسه می شوند، با کمبود شدید هورمون استروژن مواجه می شوند که دلیل مهمی برای پوکی استخوان به ویژه استخوان لگن می باشد.
البته مردان نیز با افزایش سن، کاهش هورمون استروژن را تجربه می کنند. درمان سرطان پروستات در مردان سبب کاهش شدید تستوسترون و درمان سرطان سینه در زنان سبب کاهش شدید استروژن می گردد که عاملی برای بروز علائم پوکی استخوان لگن، ستون فقرات و … می باشند.
پوکی استخوان در ناحیه لگن بیشتر در مردان بالای 40 سال اتفاق می افتد. زنان باردار به دلیل فشارهای زیاد در ناحیه لگن، گروه بعدی در معرض خطر پوکی استخوان لگن هستند.
هورمون تیروئید
زمانی که عملکرد غده تیروئید دچار اختلال می شود، هورمون تیروئید، بیش از حد نیاز بدن تولید می گردد. در این صورت روی سلامت استخوان ها تاثیر منفی می گذارد. افرادی که داروی تنظیم کننده عملکرد تیروئید مصرف می کنند، دچار عارضه پوکی استخوان نخواهند شد.
هورمون سایر غدد
تداخل در عملکرد فعالیت برخی دیگر از غده ها مانند غده پاراتیروئید و فوق کلیوی سبب تولید بیش از حد برخی دیگر از غده ها می شود که عاملی بر تخریب استخوان ها می باشند.
اثر تغذیه بر پوکی استخوان
کاهش مصرف کلسیم
کلسیم برای حفظ سلامت استخوان ها ضروری است. افرادی که به مصرف کافی کلسیم در طی روز توجهی ندارند، در معرض خطر پوکی استخوان قرار دارند. با کاهش مصرف کلسیم که ماده ضروری استخوان ها می باشد، شاهد کاهش تراکم در استخوان ها و در نهایت پوکی استخوان خواهیم بود.
اختلال در غذا خوردن
افرادی که به دلایل مختلف به ویژه رژیم های لاغری تغذیه خود را محدود می کنند یا رویکرد گیاهخواری پیدا می کنند، دچار تضعیف در استخوان ها می شوند و در نهایت با علائم پوکی استخوان لگن و ستون فقرات مواجه می شوند.
انواع جراحی چاقی
بسیاری از افراد برای کاهش وزن، دست به جراحی های چاقی می زنند و تغییراتی را روی معده و روده خود ایجاد می کنند. این تغییرات سبب عدم جذب مواد مغذی به بدن می گردد. با کاهش مواد مغذی در بدن، مشکلات مختلفی از جمله پوکی استخوان به سراغ افراد می آید.
مشاوره با متخصصین بیمارستان ایرانشهر، خالی از لطف نیست.
تاثیر برخی بیماری ها بر پوکی استخوان
بسیاری از بیماری ها روی سلامت استخوان ها تاثیر منفی می گذارند. از جمله بیماری های موثر بر ایجاد پوکی استخوان می توان به موارد زیر اشاره کرد:
آسم
بیماری آسم تاثیر زیادی بر پوکی استخوان به ویژه استخوان های ستون فقرات دارد. بیماران مبتلا به آسم باید کورتون مصرف کنند که عاملی بر تخریب استخوان ها است.
برخی از بیماران آسمی به لبنیات حساسیت دارند که این موضوع سبب عدم دریافت کافی کلسیم می شود. پزشک به برخی از بیمارانی که دچار آسم شدید هستند، توصیه می کند که فعالیت های بدنی و ورزشی کمی داشته باشند تا دچار حملات آسمی و افزایش تنگی نفس نشوند. در صورت کم بودن فعالیت های بدنی، احتمال بروز پوکی استخوان افزایش می یابد.
پیشنهاد می کنیم از سایر مطالب سایت بیمارستان ایرانشهر دیدن کنید.
دیابت
با کاهش سطح انسولین در بدن، احتمال بروز پوکی استخوان وجود دارد. انسولین سبب حفظ و افزایش تراکم در استخوان ها می شود که با نبود آن در بدن، بیماران دیابتی ممکن است پوکی استخوان را نیز تجربه کنند. هر دو گروه بیماران مبتلا به دیابت نوع 1 و نوع 2 در معرض خطر ابتلا به پوکی استخوان قرار دارند.
روماتیسم
افرادی که مبتلا به بیماری روماتیسم به خصوص آرتریت روماتوئید هستند، باید منتظر بروز علائم پوکی استخوان لگن و ستون فقرات و … باشند.
این بیماران مجبور به مصرف کورتون می باشند که عاملی بر کاهش تراکم استخوان ها است. از جمله این که این بیماران نمی توانند فعالیت های بدنی خوبی داشته باشند که این سبب تضعیف استخوان ها می گردد. علاوه بر این خود بیماری روماتیسم، تراکم استخوان ها را کاهش می دهد.
دیگر بیماری های موثر بر ایجاد پوکی استخوان
- التهاب روده
- مولتیپل میلوما
- اختلالات کبد و کلیه لوپوس
- برخی از سرطان ها
- بیماری سلیاک
تاثیر برخی داروها بر پوکی استخوان
تاثیر مصرف برخی از داروها بر سلامت استخوان، یکی از دلایل شایع ایجاد این بیماری می باشد. از جمله داروهایی که روی سلامت استخوان ها تاثیر منفی می گذارند می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- داروهای حاوی ویتامین A مانند رتینوئید
- برخی از داروهای ضد افسردگی
- گلوکوکورتیکوئیدها و کورتیکواستروئیدها مانند پردنیزون و پردنیزولون
- دیورتیک های تیازیدی
- برخی از داروهای ضد تشنج
- داروهای ضد انعقاد خون
- داروهای رقیق کننده خون
- داروی تیروئید
- داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی مانند سیکلوسپورین
- تیازولیدیدون ها
- آناستروزول
- آریمیدیکس
- داروهای شیمی درمانی مانند لتروزول (برای درمان سرطان سینه) لوپرورلین و لوپرون (برای درمان سرطان پروستات)
با مراجعه به بیمارستان ایرانشهر، اطلاعات کاملتری را کسب می نمایید.
مصرف کورتون و تاثیر بر پوکی استخوان
کورتون یا کورتیکواستروئیدها عمدتا خاصیت ضد التهابی دارند و معمولا برای کاهش التهابات بدن مورد استفاده قرار می گیرند. این دارو در صورت های مختلف خوراکی، تزریقی، تنفسی و موضعی مورد استفاده قرار می گیرد. کورتون دارویی است که برای درمان بسیاری از بیماری ها مورد استفاده قرار می گیرد.
اما مصرف طولانی مدت آن سلامت استخوان ها را تهدید می کند. به خصوص اگر مصرف این دارو بیش از 3 ماه طول بکشد، باید منتظر بروز علائم پوکی استخوان لگن، دست، ستون فقرات و … باشید.
البته باید گفت که اگر پزشک، مصرف این دارو را تجویز کرده است، به هیچ وجه نباید مصرف آن قطع گردد یا دوز آن تغییر یابد. شما به عنوان مصرف کننده این دارو باید با انجام اقداماتی جلوی آسیب دیدگی استخوان ها را بگیرید.
کورتون برای درمان بیماری هایی مانند بیماری های آسم، روماتیسم، بیماری های خود ایمنی، سرطان و … مورد استفاده قرار می گیرد. پوکی استخوان معمولا در اثر مصرف داروی های خوراکی کورتون مانند پردنیزولون به وجود می آید. اما نوع اسپری این دارو یعنی بکلومتازون نیز بر ایجاد پوکی استخوان بی تاثیر نیست.
همان طور که گفته شد مصرف طولانی مدت این داروها سبب بروز عارضه پوکی استخوان می گردد. پس در صورت مصرف موقت آن (زیر 1 ماه) جای هیچ گونه نگرانی نیست. اما افرادی که مصرف طولانی مدتی دارند، باید اقداماتی انجام دهند که در بخش های بعدی آن ها را بیان خواهیم کرد.
سبک زندگی اشتباه، عامل ایجاد پوکی استخوان
علاوه بر مواردی که تا این بخش بیان کردیم، سبک زندگی اشتباه نیز دلیلی بر ایجاد پوکی استخوان می باشد. همیشه گفته می شود که پوکی استخوان به سراغ افراد مسن و کهنسال می رود.
با این حال بسیاری از جوانان و کودکانی که در معرض عوامل خطرسازی مانند تغذیه نامناسب، شرایط زندگی ناسالم و بیماری های مختلفی قرار می گیرند، در معرض خطر ابتلا به پوکی استخوان هستند. به گونه ای که دچار پوکی استخوان زودرس می شوند.
از جمله موارد زیر، خطر بروز این بیماری را افزایش می دهند:
عدم فعالیت
افرادی که فعالیت های جسمی کمی دارند، از استخوان های ضعیفی نیز برخوردار می باشند. در مقابل، افرادی که مدام در حال تکاپو و ورزش می باشند، سلامت بدن خود را تضمین می کنند. حتی ورزش های سبک می تواند جلوی بروز خطرات جدی به خصوص پوکی استخوان را بگیرد.
مصرف الکل
مصرف الکل معایب زیادی برای بدن دارد. از جمله معایب مصرف الکل می توان به خطر بروز پوکی استخوان اشاره کرد.
مصرف دخانیات
افرادی که دخانیات مصرف می کنند، باید منتظر بروز علائم پوکی استخوان لگن، ستون فقرات، دست و … باشند.
متخصصین بیمارستان ایرانشهر، همواره آماده پاسخگویی و پذیرش بیماران می باشند.
تشخیص پوکی استخوان
بعد از بررسی دلایل ایجاد پوکی استخوان، مهم ترین چیزی که ذهن مخاطبان ما را درگیر می کند، نحوه تشخیص این بیماری می باشد.
شما بعد از این که علائم پوکی استخوان لگن را احساس کردید، باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک در مراحل ابتدایی کار، علائم شما را بررسی کرده و سوابق پزشکیتان را ارزیابی می کند.
با بررسی علائم و سوابق بیماری ها، پزشک می تواند احتمال دهد که شما به پوکی استخوان مبتلا شده اید. در صورتی که سابقه پوکی استخوان در خانواده شما وجود داشته باشد، احتمال وجود پوکی استخوان با توجه به علائمی که دارید، افزایش می یابد. برای بررسی سلامت استخوان، متخصصین بیمارستان ایرانشهر، آزمایش های زیر را تجویز می کنند:
- سنجش کلسیم
- فسفر
- ویتامین D
- تستوسترون
- غده تیروئید
- کلیه
تست سنجش تراکم استخوان
بعد از این که در نتایج آزمایشات بالا وجود ناهنجاری هایی مشخص شد، پزشک برای بیمار، آزمایش سنجش تراکم مواد معدنی استخوان تجویز می کند. طی این آزمایش، تراکم استخوان ها در نقاط مختلف بدن مورد بررسی قرار می گیرد.
در صورتی که نتایج آزمایشات نشان از وجود پوکی استخوان بدهند، پزشک روش های درمانی را سریعا آغاز می کند تا از شکستگی و آسیب دیدگی بیشتر استخوان ها جلوگیری گردد.
برای اطلاعات دقیق تر در این زمینه صفحه تفسیر تست سنجش تراکم استخوان را مطالعه کنید.
افرادی که تحت درمان بیماری پوکی استخوان قرار دارند، باید در فواصل زمانی مشخصی به طور مثال سالی یک بار آزمایش سنجش تراکم استخوان بدهند تا روند درمان بررسی گردد.
افرادی هم که هیچ گونه علائمی ندارند، باید حداقل هر 4 سال یک بار این آزمایش را انجام دهند
افرادی هم که هیچ گونه علائمی ندارند، باید حداقل هر 4 سال یک بار این آزمایش را انجام دهند. افراد بالای سنین 70 سال باید در فواصل زمانی کوتاه تری این آزمایش را انجام دهند. در مورد فواصل زمانی انجام این آزمایش، با متخصصین بیمارستان ایرانشهر مشورت کنید.
لازم به ذکر است برای افرادی که در اثر پوکی استخوان دچار شکستگی استخوان شده اند، انجام آزمایش سنجش تراکم لازم نیست. زیرا در زمان شکستگی، پزشک می تواند بیماری را تشخیص دهد. اما برای آغاز فرایند درمان، بیمار باید برای بررسی وجود استئوپروز یا استئوپنی، تحت اسکن تراکم استخوان قرار بگیرد.
چه کسانی باید آزمایش سنجش تراکم استخوان بدهند؟
پوکی استخوان در مراحل اولیه هیچ گونه علائمی ندارد و علائم آن با تشدید شدن بیماری بروز پیدا می کند. به همین دلیل توصیه می کنیم افرادی که شرایط زیر را دارند، حتی اگر هیچ گونه علائم پوکی استخوان لگن را تجربه نمی کنند، بهتر است آزمایش سنجش تراکم استخوان را انجام دهند:
- زنان یائسه زیر 65 سال
- زنان بالای 65 سال
- افراد مبتلا به بیماری های موثر بر پوکی استخوان
- در صورت مصرف داروهای موثر بر پوکی استخوان
- در زمان شروع درمان پوکی استخوان، برای بررسی وجود استئوپروز یا استئوپنی
درمان پوکی استخوان
در ادامه مقاله علائم پوکی استخوان لگن، باید گفت که روش های مختلفی برای درمان پوکی استخوان لگن وجود دارد. در این بخش به معرفی روش های درمانی پوکی استخوان خواهیم پرداخت.
درمان موقت علائم پوکی استخوان
ابتدا اجازه دهید به درمان موقت علائم پوکی استخوان بپردازیم. شما برای کاهش علائم پوکی استخوان لگن و دیگر اندام ها از جمله دردهای شدید می توانید اقدامات زیر را تا زمان مراجعه به پزشک و شروع درمان انجام دهید. اقدامات زیر از بروز شکستگی استخوان ها نیز جلوگیری می کند.
- داروهای ضد التهابی و غیر استروئیدی مانند ژلوفن و ناپروکسن مصرف نمایید تا درد و التهابات شما تسکین یابند.
- از انجام فعالیت های سنگین خودداری کنید و سعی کنید فشار کمتری را روی استخوان ها وارد نمایید. در صورتی که احساس می کنید فشار زیادی روی پاها و کمر وارد می شود، از عصا یا واکر استفاده کنید.
- به فیزیوتراپی بروید. حرکات و تمرینات فیزیوتراپی سبب تقویت بافت داخلی استخوان ها می گردد و از ایجاد شکستگی استخوان ها جلوگیری می کند.
- از یک برنامه غذایی سالم پیروی کنید. دریافت کافی کلسیم در هر روز سبب تسریع در روند درمان می شود.
درمان های قطعی پوکی استخوان
هر چه روند درمان سریع تر و زودتر انجام گیرد، از بروز عوارض مختلف جلوگیری می شود. به همین دلیل شروع زودهنگام تشخیص و درمان پوکی استخوان بسیار مهم است.
تمرکز روش های درمانی پوکی استخوان بر جلوگیری از دست رفتن مواد معدنی استخوان، افزایش تراکم استخوان، جلوگیری از آسیب دیدگی های بیشتر، تسکین درد و … می باشد.
پزشکان حاضر در بیمارستان ایرانشهر بر اساس شرایط فیزیکی بیمار و قرار گرفتن احتمالی بیمار در معرض شکستگی استخوان برای سال های آینده، روش درمانی را انتخاب می کنند.
عواملی مانند پیشرفت بیماری، سوابق پزشکی بیمار، شرایط بیمار برای استفاده از روش درمانی و … روی انتخاب پزشک برای روش درمان موثر است. توصیه پزشکان بیمارستان ایرانشهر برای درمان پوکی استخوان، تغییر سبک زندگی در کنار روش های درمان می باشد.
مصرف دارو برای درمان پوکی استخوان
گروه دارویی بیس فسفونات ها بهترین گزینه دارویی برای درمان پوکی استخوان هستند. پزشک برای درمان پوکی استخوان یکی از داروهای زیر را به بیمار تجویز می کند. گاهی ممکن است پزشک چند دارو را همزمان با هم تجویز کند:
- آلندرونات (فوزاماکس)
- رزیدرونات (آکتونل، آتلویا)
- ایباندرونات (بونیوا)
- زولدرونیک اسید (رکلاست)
- تری‌پاراتید (فورتئو)
- دنوسوماب (پرولیا)
دنوسومات در گروه بیس فسفونات ها قرار ندارد و برای افرادی تجویز می شود که به دلیل مشکلات کلیه نمی توانند گروه بیس فسفونات را مصرف کنند.
این دارو اغلب به صورت تزریقی و هر شش ماه یک بار مصرف می شود. مطالعات نشان می دهد که قطع مصرف داروهای فوق، احتمال ایجاد شکستگی استخوان ها را افزایش می دهد.
عوارض جانبی داروهای پوکی استخوان
داروهای پوکی استخوان برای از بین بردن علائم پوکی استخوان لگن، ستون فقرات و تقویت استخوان ها بسیار مفید هستند. با این حال همانند دیگر داروهای شیمیایی دارای عوارضی می باشند.
از عوارض جانبی مصرف این قرص ها می توان به التهاب چشم یا یووئیت اشاره کرد که احتمال بروز آن بسیار نادر است. علاوه بر این افراد با عوارض جانبی و موقتی زیر نیز مواجه خواهند شد:
- حالت تهوع
- مشکل در بلع غذا
- سوزش معده
- زخم معده
افرادی که با عوارض بالا مواجه می شوند، باید داروهای مهارکننده پمپ پروتون نظیر امپرازول مصرف نمایند.
هورمون درمانی
یکی از دلایل ایجاد پوکی استخوان، کاهش هورمون های استروژن در زنان و تستوسترون در مردان می باشد. در نتیجه پزشک برای جلوگیری از پیشرفت بیماری و درمان تراکم استخوان ها، هورمون درمانی انجام می دهد.
پزشک برای زنان، استروژن و برای مردان تستوسترون تجویز می کند. از جمله داروهای هورمونی که پزشک برای بیماران پوکی استخوان تجویز می کند، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استروژن به صورت خوراکی
- رالوکسیفن به صورت خوراکی
- بازدوکسیفن به صورت خوراکی
- کلسی تونین به صورت اسپری بینی یا تزریقی
عوارض ناشی از هورمون درمانی
مصرف برخی از داروهای هورمونی می تواند سبب ایجاد ترومبوز ورید عمقی (DVT) گردد. در این نوع بیماری، خون در سیاهرگ های عمقی بدن لخته می گردد و عمدتا در سیاهرگ های پا پدیدار می شود. دیگر عوارض جانبی مصرف داروهای هورمونی عبارتند از:
- حالت تهوع
- استفراغ
- اسهال
- سردرد
- سرگیجه
- معده درد
- تغییر حس چشایی
- درد مفاصل
حرکات ورزشی
ورزش و تحرک استخوان ها سبب می شود تراکم داخلی آن ها افزایش یابد. برای این کار، پزشکان بیمارستان ایرانشهر، ورزش ها و حرکات اصلاحی را به بیمار تجویز می کند تا بیمار آن ها را در منزل به صورت مداوم تکرار کند تا روند بهبودی تسریع یابد.
افراد مبتلا به پوکی استخوان باید حداقل 3 روز در هفته را روزی نیم ساعت به انجام ورزش های هوازی بپردازند. ورزش هایی که پزشک اغلب آن ها را توصیه می کند، پیاده روی و دوچرخه سواری می باشد.
علاوه بر این پزشک تمریناتی برای تحمل وزن و تمرینات استقامتی به بیمار تجویز می کند که انجام آن ها برای تقویت استخوان ها ضروری است.
انجام تمرین برای تقویت عضلات
برای کاهش علائم پوکی استخوان لگن، ستون فقرات، دست ها و … لازم است بیمار تمریناتی را برای تقویت عضلات نیز انجام دهد. شما به عنوان یک بیمار مبتلا به پوکی استخوان به هیچ وجه نباید به صورت خودسرانه اقدام به ورزش کنید.
زیرا امکان شکستگی و آسیب بیشتر استخوان ها با انجام برخی تمرینات یا انجام بیش از حد تمرینات وجود دارد. برای دریافت بهترین برنامه ورزشی لازم است به پزشک خود ویا متخصصین بیمارستان ایرانشهر مراجعه کنید تا متناسب با شرایط فیزیکی شما، برنامه ای مفید تجویز نمایند.
فیزیوتراپی
گاهی پزشک برای بهبود وضعیت استخوان ها برای بیمار جلسات فیزیوتراپی تجویز می کند. انجام تمرینات مخصوص ورزشی برای قوی کردن استخوان ها ضروری است.
فیزیوتراپی بهترین گزینه برای رسیدن به این هدف می باشد. در جلسات فیزیوتراپی، نحوه نشستن، راه رفتن، بلند شدن و انجام حرکات ورزشی به بیمار به صورت صحیح آموزش داده می شود.
تمریناتی که در جلسات فیزیوتراپی انجام می شود، برای بیماران مختلف متفاوت می باشد و متخصص بسته به شرایطی مانند علت پوکی استخوان، شرایط فیزیکی بیمار، میزان ریسک بیمار برای ایجاد شکستگی ستون فقرات و میزان تحمل بدن، بهترین حرکات را در نظر گرفته و اجرا می کند. علاوه بر این، متخصص فیزیوتراپی برای جلوگیری از زمین خوردن بیمار روی تعادل و وضعیت بدن بیمار نیز کار می کند.
مغناطیس درمانی (مگنت تراپی)
مغناطیس درمانی با هدف بهبود تراکم استخوان و کاهش درد و علائم پوکی استخوان لگن، ستون فقرات و … انجام می گیرد و نتایج قابل توجهی را در بر دارد.
مغناطیس درمانی بیومگ با پالس های فرکانس پایین با تحریک تشکیل سلول های استخوانی جدید، سرعت بهبودی بیماری را تسریع می بخشد و سبب افزایش حساسیت به هورمون پاراتیروئید می شود.
در این روش درمانی ابتدا برای کاهش درد، فرکانس هایی در محدوده 4 تا 6 هرتز روی بیمار اعمال می گردد. بعد از کاهش درد، فرکانس ها تا محدوده 36 تا 44 هرتز افزایش می یابند تا تراکم استخوان ها افزایش یابد.
عوارض مگنت تراپی
این روش درمانی معمولا بدون خطر است. با این حال مانند دیگر روش های درمانی عوارضی برای بدن دارد. دستگاه مگنت همانند دیگر دستگاه های موجود در فیزیوتراپی، موارد احتیاط و موارد عدم استفاده دارد.
استفاده از این روش برای افرادی که دارای باتری قلبی هستند، بسیار خطرناک است و ممکن است منجربه مرگ شود. امواج ساطع شده از این دستگاه سبب ایجاد اختلال در عملکرد باتری قلب می گردد. علاوه بر این، دستگاه مگنت در عملکرد دستگاه های تزریقی داروهای زیر پوستی اختلال ایجاد می کند.
این روش سبب تشدید بیماری های عفونی، خونریزی، توده بدخیم و اختلالات غدد درون ریز می گردد. به همین دلیل در صورت وجود این بیماری ها نباید از مگنت تراپی استفاده کرد. استفاده از این روش برای زنان باردار نیز خطرناک است. از جمله عوارض جانبی استفاده از مگنت تراپی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- درد عضلات
- حالت تهوع
- سرگیجه
رژیم غذایی
پزشک بیمارستان ایرانشهر، برای بیمارانی که به پوکی استخوان مبتلا هستند، یک برنامه رژیمی مخصوص تجویز می کند تا بدن تمام مواد مغذی مورد نیاز را دریافت کند.
برای حفظ سلامت استخوان ها لازم است بدن ویتامین D و کلسیم کافی دریافت کند. گاهی علت اصلی پوکی استخوان، کمبود کلسیم در بدن است که با اصلاح سبک تغذیه می توان جلوی پیشرفت بیماری را گرفت و حتی آن را درمان کرد. برای دریافت کلسیم و ویتامین D مورد نیاز بدن به صورت زیر عمل کنید:
برای تامین کلسیم بدن علاوه بر محصولات لبنی کم چرب، سبزیجات، مکمل ها و مواد غذایی کلسیم دار را وارد برنامه غذایی خود کنید. ویتامین D سبب جذب سریع کلسیم به بدن می شود.
به همین دلیل به دریافت ویتامین D نیز دقت داشته باشید. برای دریافت ویتامین D می توانید در معرض نور خورشید قرار بگیرید یا از مکمل استفاده کنید.
مصرف برخی غذاها و نوشیدنی ها سبب می شود تا میزان جذب کلسیم در بدن کاهش یابد. از این رو مصرف الکل و نوشیدنی های کربناته را به حداقل برسانید و از مصرف بیش از حد پروتئین خودداری نمایید.
پیشگیری از پوکی استخوان
تنها راه هایی که افراد برای جلوگیری از پوکی استخوان می توانند انجام دهند، انجام فعالیت های ورزشی و توجه به تغذیه می باشد.
بسیاری از افراد به دلایل غیرقابل تغییر و مصرف برخی داروها به صورت ناخواسته در معرض ابتلا به پوکی استخوان قرار دارند. افراد نمی توانند جلوی این عوامل موثر بر پوکی استخوان را بگیرند اما با استفاده از روش های زیر می توانند از بروز آن پیشگیری کنند.
مصرف پروتئین
پروتئین یکی از مواد مغذی مورد نیاز بدن است و بدون وجود آن در بدن، مشکلات مختلفی به وجود می آید. پروتئین در واقع یکی از مواد تشکیل دهنده استخوان می باشد. مطالعات زیادی نشان می دهد که عدم دریافت پروتئین در بدن نتایج منفی روی سلامت استخوان دارد.
مصرف بیش از حد پروتئین نیز سبب تشدید علائم پوکی استخوان لگن می گردد
علاوه بر این مصرف بیش از حد پروتئین نیز سبب تشدید علائم پوکی استخوان لگن می گردد. در سبزیجات، پروتئین فشرده کمتری وجود دارد. به همین دلیل افرادی که تنها رژیم غذایی سبزیجات دارند، با کمبود پروتئین مواجه می شوند.
از طرفی افرادی که به صورت مکرر گوشت و محصولات پروتئینی استفاده می کنند، سبب دریافت بیش از حد پروتئین می شود. دریافت خیلی کم و بیش از حد پروتئین هر دو برای بدن و سلامت استخوان ها مضر می باشد.
زمانی که بدن بیش از اندازه پروتئین حیوانی دریافت می کند، توان ذخیره سازی آن را ندارد و نمی تواند به سرعت آن را جذب کند.
در این صورت کبد، واحدهای پروتئینی ساخته شده به نام اسید آمینه را به اسیدهای آلی تبدیل کرده که این اسیدهای آلی تبدیل به انرژی می شوند یا به صورت چربی تجمع می یابند.
اسیدهای آلی علاوه بر این، جریان خون را اسیدی می کنند که کلیه برای خنثی کردن آن مقدار زیادی کلسیم را از استخوان ها می گیرد تا بتواند آن را از طریق ادرار دفع کند. در این صورت شاهد بروز تدریجی پوکی استخوان در افراد خواهیم بود.
وزن متعادل
افرادی که به کاهش شدید وزن دچار هستند، استخوان های ضعیف و شکننده ای دارند. علاوه بر این وزن زیاد نیز فشار زیادی را روی استخوان ها وارد می کند.
به همین دلیل است که پزشکان توصیه می کنند که برای پیشگیری از بروز مشکلات پوکی استخوان، وزن خود را در محدوده نرمالی حفظ کنید. برای حفظ وزن در محدوده نرمال سعی کنید سبک زندگی سالمی داشته و همواره فعالیت های ورزشی داشته باشید.
دریافت کلسیم
لازم است برای حفظ سلامت استخوان ها، مقدار کافی کلسیم دریافت کنید. پزشک ممکن است برای دریافت کافی کلسیم، به شما مکمل تجویز کند. میزان دوز مصرف مکمل بر اساس سن شما تنظیم می گردد.
از مصرف خودسرانه مکمل کلسیم خودداری کنید
در نتیجه از مصرف خودسرانه مکمل کلسیم خودداری کنید. متخصصین بیمارستان ایرانشهر، مواد غذایی زیر که سرشار از کلسیم می باشند را توصیه می نمایند. شما می توانید آن ها را در برنامه روزانه خود جایگذاری کنید:
- لبنیات کم چرب و محصولات آن
- سبزیجات با برگ های تیره
- ماهی قزل آلا یا ساردین
- سویا
- غلات
- آبمیوه های طبیعی حاوی کلسیم
در مصرف کلسیم دقت داشته باشید. مصرف بیش از حد کلسیم، تاثیر منفی روی بدن دارد. به گونه ای که سبب ایجاد سنگ کلیه در بدن می گردد.
برخی مطالعات نشان داده است که وجود مقدار زیادی کلسیم در بدن سبب بروز بیماری های قلبی نیز می شود. میزان دریافت کلسیم در بدن به خصوص افراد بالای 50 سال نباید بیش از 2000 میلی گرم در روز باشد. به همین دلیل است که توصیه می کنیم، مصرف مکمل کلسیم باید تحت نظر پزشک باشد.
ویتامین D
ویتامین D به صورت مستقیم روی استخوان تاثیر ندارد اما سبب جذب بیشتر و بهتر کلسیم به استخوان ها می گردد. به همین دلیل وجود آن در بدن ضروری است.
ویتامین D مورد نیاز بدن از طریق تغذیه، نور خورشید و مکمل تامین می گردد. نور خورشید به خودی خود تاثیر زیادی روی دریافت ویتامین D دارد.
شما می توانید برای دریافت ویتامین D به میزان کافی روزانه حدود 15 دقیقه زیر نور آفتاب بایستید. با این حال بسیاری از افراد توان استفاده از نور خورشید را ندارند.
در این صورت می توان از مکمل ها و مواد غذایی سرشار از ویتامین D استفاده کرد. افراد برای دریافت ویتامین D مورد نیاز بدن در سنین بالای 50 تا 70 سال، روزانه 600 واحد و در سنین بالای 70 سال روزانه 800 واحد مکمل ویتامین D مصرف کنند. با این حال بهتر است دوز مصرف ویتامین D توسط پزشک بر اساس شرایط بدنی شما تعیین گردد.
برای دریافت ویتامین D از طریق تغذیه می توانید از مواد غذایی زیر استفاده کنید:
- ماهی سالمون، ساردین، قباد و تون
- زرده تخم مرغ
- محصولات لبنی
- برخی از میوه ها
فعالیت های ورزشی
ورزش سبب تقویت بافت استخوان و کاهش آسیب های جدی استخوان می گردد. ورزش در هر سنی تاثیر مثبت خود را در بدن می گذارد.
با این حال اگر از دوران جوانی آغاز گردد، سبب حفظ سلامت استخوان ها و دیگر بافت ها می شود. ورزش های هوازی می توانند علائم پوکی استخوان لگن و ستون فقرات را کاهش دهند.
برای جلوگیری و پیشگیری از بروز پوکی استخوان، تمریناتی برای تحمل وزن و حفظ تعادل انجام دهید. برای تمرینات تحمل وزن می توانید حرکاتی مانند پیاده روی، دوی آهسته، بالا رفتن از پله ها، طناب زنی، اسکی و … انجام دهید. همچنین به انجام تمریناتی برای حفظ تعادل بپردازید تا خطر افتادن شما به خصوص در سنین بالاتر کاهش یابد.
سخن پایانی
در این مقاله تمام علائم پوکی استخوان لگن را بیان نمودیم. در صورتی که با هر یک از علائمی که در بخش های قبلی بیان کردیم مواجه شدید، سریعا به بیمارستان ایرانشهر مراجعه نمایید.
تشخیص و درمان زود هنگام این بیماری، سبب پیشگیری از خطرات مختلفی خواهد شد و از زمینگیر شدن بیمار جلوگیری می کند. در بیمارستان ایرانشهر، تشخیص و درمان پوکی استخوان با روش های مختلف بیان شده و توسط بهترین متخصصان انجام می گیرد.
لیست کامل مراکز سنجش تراکم استخوان در تهران را در اینجا ببنید.
سوالات متداول
عوارض پوکی استخوان چیست؟
- شکستگی های مکرر
- شکستگی ستون فقرات بر اثر فشار
- شکستگی لگن
- شکستگی مچ دست
- شکستگی مچ پا
- درد غیر قابل توصیف
- کوتاه شدن قد
- مشکلات حالت بدنی
داروهای پوکی استخوان چیست؟
- آلندرونات (فوزاماکس)
- رزیدرونات (آکتونل، آتلویا )
- ایباندرونات (بونیوا)
- زولدرونیک اسید (رکلاست)
منبع:
