فتق ناف ، یکی از انواع فتق است که در آن اتصال بین عضلات شکمی برای پوشش ناف آسیب میبیند و باعث بروز یک منطقه ضعیف در دیوار شکمی میشود.
این بیماری بیشتر در کودکان، زنان باردار و کسانی که به صورت مداوم فشار ناشی از بارگیری سنگین را بر دوش و شکم تحمل میکنند، روی میدهد.
متاسفانه اگرچه فتق ناف بی خطر به نظر می رسد، اما میتواند در صورت عدم درمان شدیدتر شده و باعث بروز مشکلات و ناراحتی های جدی تری در فرد مبتلا شود.
به همین دلیل، برای هر کسی که علائم این بیماری را مشاهده میکند، توصیه میشود که به شکلی سریع اقدام به درمان کند.
در ادامه مقاله، اطلاعات کامل تری در خصوص فتق ناف ارائه خواهیم داد.
پیشنهاد می کنیم از پست بهترین دکتر جراح فتق در تهران دیدن کنید.
فتق ناف چیست؟
فتق ناف، به وضعیتی گفته میشود که بخشی از لوله گوارشی از محل ناف، خارج شده و درون کیسهای از بافتهای درون شکمی قرار گرفته است، ایجاد میشود.
این وضعیت را معمولاً، فتق شکمی ناف نیز می نامند که در آن نسوج درون شکمی از محل ناف بیرون میرود.
این حالت، معمولاً در نوزادان و کودکان رخ میدهد، اما در بعضی از موارد، در بزرگسالان نیز شایع است.
آیا فتق خطرناک است؟ فتق ناف معمولاً برای بیمار درد و مشکلی اضافی ایجاد نمیکند اما ممکن است در صورت درمان نادرست، باعث ایجاد مشکلات جدی تری از جمله انسداد روده ها گردد.
علت فتق ناف
همان طور که بیان کردیم، فتق ناف، یک حالت پزشکی است که در آن بخشی از روده بزرگ از داخل شکم از طریق منطقه ناف به بیرون خارج میشود. علت فتق ناف معمولاً به دلیل ضعف در عضلات و بافت های اطراف منطقه ناف است.
عوامل خطر شامل چاقی، بارداری، سن بالا، تلاش شدید در حین تحمل ورزش و گرفتگی شدید در دستگاه گوارش است.
همچنین، فتق ناف ممکن است به دلیل عوامل وراثتی نظیر ضعف عضلات و بافت های اطراف منطقه ناف رخ دهد.
توصیه می کنیم از صفحه فتق شکم دیدن کنید تا با علائم فتق شکم و راه های درمانی آن آشنا شوید.
فتق ناف در کودکان
فتق ناف، یکی از شایعترین نوع فتق در کودکان است که به دلیل ضعف عضلات شکم در ناحیه ناف، ایجاد میشود.
در این حالت، بخشی از روده بزرگ یا چربی از داخل شکم به بیرون خارج میشود و باعث تورم و بزرگ شدن ناحیه ناف میشود.
این حالت معمولاً، در کودکان زیر ۵ سال رخ میدهد و به صورت خودبخود قابل تشخیص است. علاوه بر آن، فتق ناف در کودکان ممکن است به دلایل وراثتی، پس از افزایش وزن، و چالشهای دستگاه گوارش و … رخ دهد.
بسیاری از فتق های ناف در کودکان، خودبخود ترمیم میشوند و نسبت به درمان های ساده پاسخ مثبت دارند.
با این حال، در صورت عدم ترمیم خودبخود فتق، جراحی برای ترمیم عضلات شکم و بازگرداندن اعضای داخلی به محل خود الزامی است.
به طور کلی، پیشگیری از فتق ناف در کودکان، شامل حفظ وزن سالم، جلوگیری از فشار زیاد بر روی ناحیه ناف، تقویت عضلات شکم و جلوگیری از چالش های دستگاه گوارش است.
همچنین، در صورت مشاهده هرگونه علائم نامطبوع در ناحیه ناف کودک، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
فتق ناف در بزرگسالان
فتق ناف یکی از نوع های فتق است که در آن بافت شکمی از محل ناف، دچار برآمدگی می شود. این حالت معمولاً در بزرگسالان رخ میدهد و به دلیل ضعف عضلات شکم و فشار زیاد درون شکم ممکن است، رخ دهد.
علائم فتق ناف، شامل تورم و بروز گردش خون در منطقه ناف، درد و تحریک پذیری در منطقه فتق، سخت شدن و تغییر رنگ پوست در منطقه فتق هستند.
برای تشخیص فتق ناف، پزشک با احساس منطقه فتق و با استفاده از سونوگرافی و رادیولوژی ممکن است تشخیص دهد.
برای درمان فتق ناف، جراحی عموماً به عنوان گزینه اول پیشنهاد میشود.
جراحی شامل قطع بافت های ضعیف و تعویض آن با بافت سالم است. پس از جراحی، باید از اعمال فشار زیاد درون شکم اجتناب کرد تا احتمال بازگشت فتق کاهش یابد.
به طور خلاصه، فتق ناف یک حالت پزشکی است که در بزرگسالان رخ میدهد و معمولاً با جراحی قابل درمان است. برای جلوگیری از بازگشت فتق، باید با مراقبت های لازم را انجام داده و فشار زیاد درون ناحیه شکم را کاهش دهید.
فتق ناف در بارداری
فتق ناف یکی از مشکلات شایع در بارداری است که به دلیل فشار بیشتر روی ناف و تغییرات هورمونی در بدن زنان باردار رخ میدهد. در این حالت، بافتهای داخل شکم به خارج از ناف منتقل میشوند و باعث تورم و درد میشوند.
علاوه بر این، فتق ناف ممکن است با علائم دیگر همراه باشد، از جمله سخت شدن و تیرگی پوست در منطقه فتق، سرفه و عطسه، تغییرات در رفتار حرکتی و کاهش فعالیتهای روزانه.
برای پیشگیری از فتق ناف در بارداری، بهتر است از حرکات سبک و محافظه کارانه استفاده کنید.
همچنین، خوردن غذاهای سبک و ساده به جای غذاهای چرب و سنگین، تحرک بعد از صرف غذا، استفاده از لباس های مناسب و … میتواند به کاهش خطر فتق ناف در بارداری کمک کند.
در صورت بروز فتق ناف در بارداری، بهتر است به پزشک خود مراجعه کنید تا اوضاع را ارزیابی کند و در صورت لزوم، درمان مناسب را تجویز کند.
علت فتق ناف در بارداری
علت اصلی فتق ناف در بارداری، تغییرات فیزیکی و هورمونی در بدن زنان است. به عنوان مثال، با افزایش سن بارداری، حجم رحم و جایی که در بدن قرار دارد، تغییر میکند.
این موضوع میتواند فشار بر ناف و دیگر منافذ بدن اعمال کند و علاوه بر این، هورمونهای بارداری مانند بتا استروژن و پروژسترون میتوانند مانع از کارکرد صحیح عضلات شکم و ایجاد فشار بر روی شبکههای اسفنجی شود که در نتیجه، فتق ناف پدیدار میشود.
فتق ناف پس از زایمان
فتق ناف پس از زایمان، یکی از مشکلات شایع در بین زنان است. این مشکل ممکن است به دلیل ضعف در عضلات شکمی و لیگامان های پشتیبانی کننده ناف به وجود بیاید.
هنگام بارداری، رشد جنین و افزایش وزن بدن مادر باعث فشار بیشتر بر لیگامان ها و عضلات شکمی میشود. همچنین به دلیل کاهش گردش خون در مناطق مختلف بدن، عضلات و بافت های موجود در منطقه ناف نیز ضعیف میشوند.
علاوه بر این، انجام فعالیت های سنگین و بارداری در فاصله زمانی زیاد نیز میتواند به فتق ناف پس از زایمان منجر شود. این مشکل معمولا با احساس درد و ناراحتی در منطقه ناف همراه است.
برای درمان فتق ناف پس از زایمان، باید از انجام فعالیت های سنگین اجتناب کرد و رژیم غذایی سالم و حاوی فیبر و آب کافی را در برنامه غذایی گنجاند. انجام تمرینات فیزیکی خاصی نیز میتواند عضلات شکمی را تقویت کند و مشکل فتق ناف را تسکین دهد.
در صورت عدم بهبود و رفع درد با این راه ها، بهتر است تحت بررسی پزشک قرار گیرید و درمان دارویی یا جراحی را در نظر بگیرید.
در کل، باید به موقع از فعالیت های سنگین اجتناب کرده و از رژیم غذایی و تمرینات فیزیکی صحیح برای جلوگیری از فتق ناف پس از زایمان برخوردار بود. در صورت بروز این مشکل، بهتر است به پزشک مراجعه کرده و دارویی یا جراحی را در نظر بگیرید تا به بهبودی این مشکل کمک شود.
پیشنهاد می کنیم برای کسب اطلاعا تبیشتر مقاله علائم فتق ناف در زنان را مطالعه نمایید.
عوامل موثر در بروز فتق ناف
برخی از عوامل مورد تاثیر در بروز این بیماری شامل موارد زیر است:
-
وزن بیش از حد و چاقی
چاقی و افزایش وزن، از جمله عواملی هستند که ممکن است سبب بروز فتق نافی شوند.
-
فشار زیاد بر ناف:
هنگامی که مواردی مثل بزرگ شدن شدید شکم (به دلیل چاقی، حاملگی و …)، ضربه در منطقه ناف و یا صرف غذا و نوشیدن مایعات بسیار حجیم، افزایش فشار بر ناف اتفاق می افتد، فتق ناف می تواند بروز کند.
-
مسائل ژنتیکی:
اگر یکی از اعضای خانواده شما دارای فتق ناف باشد، شانس شما برای بروز آن بیشتر است.
-
سن:
با بالا رفتن سن، بافت های بدن ضعیفتر میشوند و از پایداری آنها به عنوان یک سیستم حمایتی کاسته می شود.
-
اضطراب و استرس:
برخی از بیماریهایی مانند اضطراب یا استرس، فعالترین قسمتهای بدن موجود در شکم را از کار میاندازند و بخشهای دیگری را تضعیف میکنند که ممکن است به طور طبیعی به فتق ناف منجر شود.
-
عوامل خارجی:
برخی عواملی مانند زخم های بزرگ، عفونت، رگ های خونی ضعیف، سوء تغذیه و نواقص مادرزادی میتوانند با عملکرد ضعیف بافتهای داخلی، فتق ناف را ایجاد کنند.
به طور کلی، توجه به سبک زندگی سالم با مصرف غذا با کمترین چربی، ورزش منظم، مدیریت استرس و حفظ وزن سالم میتواند کمک کند تا ریسک بروز فتق ناف کاهش یابد.
علائم فتق ناف
علائم و نشانه های فتق ناف عبارتند از:
-
گرفتگی و آسیب ناف:
اگر فتق ناف بزرگ باشد، میتواند ناف را محاصره کند و باعث گرفتگی و آسیب ناف شود.
-
تورم و تپش در ناحیه ناف:
در صورت بسته شدن فتق، ناحیه ناف تورم میکند، داغ میشود و تپش دارد.
-
درد ناف:
فتق ناف در طول روز میتواند درد ناحیه ناف را ایجاد کند، به خصوص در هنگام حرکت و تنفس عمیق.
-
تشدید درد با فشار:
در صورتی که بر روی ناف فشاری اعمال شود، ممکن است درد افزایش یابد.
-
سفتی یا گسستگی ساختار پوستی در ناحیه ناف:
فتق ناف ممکن است سفت و دچار گسستگی شود، به خصوص در صورتی که بافت شدیدی از درون آن جابجا شده باشد.
-
مشکلات گوارشی:
با مصرف خوراکی، ممکن است مشکلات گوارشی بروز کنند.
-
تغییر رنگ فتق:
اگر فتق دچار خونریزی شود، ممکن است رنگ آن به رنگ بنفش یا سیاه تغییر کند.
راهکارهایی موثر برای بهبود فتق ناف بدون جراحی
-
تغییر در رژیم غذایی:
مصرف مواد غذایی سالم و پر از فیبر مانند سبزیجات، میوهها، غلات کامل و آب کافی به عنوان یک راهکار موثر برای بهبود درمان فتق ناف بدون جراحی است.
-
ورزش:
انجام تمرینات ورزشی منظم، به خصوص تمرینات قدرتی و شکم، میتواند به کاهش فشار در ناحیه شکم و بهبود علائم فتق ناف کمک کند.
-
استفاده از پلاگین های فتق:
استفاده از پلاگین های فتق برای حفظ فشار داخل شکم و جلوگیری از خروج بافت های داخل شکم از ناف، گزینه دیگری برای درمان فتق ناف بدون جراحی است.
-
کاهش وزن:
کاهش وزن باعث کاهش فشار در ناحیه شکم میشود و معمولاً باعث بهبود علائم فتق ناف میشود.
-
استفاده از پوشش های فشاری:
استفاده از پوششهای فشاری مانند بند های فتق، کمک به کاهش فشار در ناحیه شکم و بهبود علائم فتق ناف میکند.
-
جلوگیری از تنیدگی شدید:
جلوگیری از تنیدگی شدید در ناحیه شکم، به وسیله جلوگیری از حرکات سخت و بالا بردن اجسام سنگین، معمولاً باعث کاهش علائم فتق ناف میشود.
-
مصرف دارو:
در برخی موارد، پزشکان ممکن است داروهای ضد التهاب و ضد دردهای روان کننده را به عنوان گزینه درمان فتق ناف بدون جراحی تجویز کنند.
درمان و راه های پیشگیری فتق ناف در بیمارستان خصوصی ایرانشهر
درمان فتق ناف، شامل دو روش است، که شامل جراحی و درمان دارویی است. درمان جراحی، معمولاً برای مواردی که فتق نافی بزرگ و یا بسیار ناهنجار است، ضروری است. در بسیاری از موارد، جراحی نیازی به انجام ندارد زیرا فتق ناف بسیار کوچک است.
درمان دارویی، شامل استفاده از ضمادها و پمادها است که باعث کاهش علائم فتق و بهبود حالت وضعی دستگاه گوارش می شود. در صورتی که شما به یکی از علائم فتق ناف مبتلا هستید، به متخصص مراجعه کرده و در صورت نیاز، در رابطه با نوع درمان مشورت کنید.
از راه های پیشگیری فتق ناف، می توان به کم کردن وزن، خوردن غذاهای سالم و کم چرب و همچنین رعایت رژیم و تمرینات ورزشی با مراجعه به پزشک اشاره کرد. هم چنین در صورتی که شما از فتق ناف رنج می برید، باید از جابه جایی و بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید. راه های پیشگیری و اقدامات کوچک می توانند نسبت به کم ترشدن عوامل ریسکی، کمک کننده باشند.
بنابراین در کل، فتق ناف در موارد بسیاری خطرناک نیست. ولی برای اطمینان از سلامتی خود، مشاوره و مراجعه به پزشک ضروری است. بر اساس تشخیص پزشک، درمان دارویی یا جراحی و در موارد پیشگیری، رعایت اقدامات ملزوم می تواند کمک کننده باشد.
درمان فتق ناف در طب سنتی
فتق ناف، یکی از شایعترین نوع فتق در جامعه است که اغلب در نوزادان، کودکان و بزرگسالان اتفاق میافتد. درمان فتق ناف در طب سنتی به روشهای متنوعی صورت میگیرد.
اگرچه در تمام روش های درمانی ابتدا شناسایی علائم و علت فتق ناف بسیار مهم است. اگر فتق ناف با علائم اضطراب، درد شدید و تهوع همراه باشد باید به پزشک مراجعه کرد؛ ولی اگر فتق درجه پایینتری داشته باشد، امکان خوددرمانی نیز وجود دارد.
طب سنتی برای درمان فتق ناف، از روشهای مختلفی استفاده میکند. یکی از روشهای این نوع درمان، استفاده از طب سنتی چینی است. دراین روش، با استفاده از اکوپرسور( طب فشاری)، نقطه های مختلفی در بدن شخص مورد درمان فشار داده میشوند که به کاهش فشار فتق و درمان آن کمک میکند.
همچنین، درمان فتق ناف با استفاده از قرص های گیاهی نیز میتواند موثر باشد. گیاهانی مانند زرشک، زنجبیل، نعنا خالص و جوزهی طیبه اثرات خوبی بر روی کاهش فشار فتق ناف دارند.
روش دیگری که در طب سنتی برای درمان فتق ناف به کار میرود، استفاده از ماساژ است، با فشار و لمس نقاط حساس در ناف، فتق به حالت عادی بازگردانده میشود، برای این کار پیش از هر چیز باید دست ها را با آب و صابون تمیز کرده و سپس به فشار دادن فتق ناف اقدام کرد.
جراحی فتق ناف
جراحی فتق ناف، یک روش جراحی است که برای درمان فتق ناف استفاده می شود. در این روش، پزشک با استفاده از یک برش کوچک در ناحیه فتق، بازوی فتق را به داخل شکم قرار می دهد و سپس با استفاده از دوخت، بازو را به دیوار شکم متصل می کند.
این عمل به طور عمده به صورت جراحی زیر بطن (laparoscopic) انجام می شود و بعد از عمل، بیمار معمولاً در هفته های اول پس از جراحی به خانه بر می گردد.
چه مراقبت هایی بعد از عمل جراحی فتق ناف لازم است؟
پس از عمل جراحی فتق ناف، برخی از مراقبت هایی که لازم است انجام شود عبارتند از:
-
توجه ویژه به نظافت محل جراحی:
در حالی که بریدگی های محل جراحی هنوز به خوبی و به طور کامل از عفونت و التهاب ایمن نیستند، بهترین روش برای جلوگیری ازبروز تب، عفونت و التهاب، تمیز نگه داشتن محل جراحی و رعایت دستورالعمل های بهداشتی است. بعضی از راه های مناسب برای نظافت محل جراحی، شامل شستشوی ملایم با آب و صابون، خشک کردن کامل محل جراحی و ….. است.
-
مصرف داروهایی برای کنترل درد:
استفاده از داروهای ضد درد برای کنترل درد پس از عمل جراحی فتق ناف بسیار مهم است. بطور کلی، برنامه درمانی بسته به میزان درد و شدت جراحی، روش عمل جراحی و معاینه فیزیکی بیمار و روش کنترل درد متغیر است.
-
تغذیه سالم و مناسب:
غذاهای سبک و آسان برای هضم کردن باعث بهبودی هرچه سریعتر بیمار بعد از جراحی میشود. توصیه شده است که در بیمارستان بعد از جراحی فتق، بیمار تا زمان بازگشت به شرایط طبیعی، فقط غذاهای با طبع گرم مصرف کند.
-
تحرک بدنی:
تحرک بدنی بعد از یک عمل جراحی فتق ناف، ممکن است نسبتاً محدود شود، اما معمولا، تحرکات سبک همانند پیاده روی با دوره های استراحت و با مسافت های کم توصیه می شود.
-
مراقبت از محل عمل:
در نظر داشته باشید که محل عمل، نباید دچار کشیدگی شود.
-
استفاده ازعصا:
شما باید از ایستادن یا راه رفتن برای چند روز بعد از جراحی اجتناب کنید تا به بافت های تحت فشار این امکان را بدهید که بهبود پیدا کنند.
-
پیگیری پزشکی:
پس از جراحی فتق ناف، مراجعه به پزشک به منظور اطمینان از میزان رشد و بهبودی بیمار الزامی است. لذا پیگیری پزشکی یک امر ضروری پس از جراحی فتق ناف می باشد و بهتر است با پزشک خود در این زمینه در ارتباط باشید.
در کل، شما باید به دستور پزشک معالج خود عمل کنید تا فرآیند بهبودی با سرعت بیشتری صورت پذیرد.
آیا فتق ناف خطرناک است؟
فتق ناف به عبارت ساده، یک برآمدگی به سمت بیرون کیسه شکمی در ناحیه ناف است. این حالت معمولاً در اثر فشار شدید در ناحیه شکم و به خصوص در افرادی که چاق هستند و یا خانمهایی که حاملگی را تجربه کردهاند، رخ می دهد. در ادامه به بررسی خطرات فتق ناف می پردازیم.
یکی از مشکلاتی که با فتق ناف ممکن است همراه باشد عفونت است. این عفونت توسط باکتری ها به راحتی گسترش پیدا کرده و باعث آسیب به بافت های اطراف می شود. در نتیجه، علائمی مانند سوزش، تورم، قرمزی و درد در ناحیه فتق ناف بروز می کند.
با این وجود، بیشتر موارد فتق ناف قابل درمان است و تا زمانی که علائم منفی به همراه آن رخ ندهند، به میزان شدیدی خطرناک نیست. در برخی موارد، فتق ناف ممکن است بسیار بزرگ شود و به دلیل بزرگی بیش از حد باعث چسبندگی داخلی و خارجی شود. این شرایط می تواند شدیدترین شکل فتق ناف باشد که نیاز به درمان فوری دارد.
بیمارستان ایرانشهر
بیمارستان ایرانشهر، یکی از بزرگترین و مهمترین بیمارستان هایی می باشد که دارای بخش های مختلف و متعددی است. بخش زنان و زایمان، بخش جراحی، بخش اورژانس، بخش داخلی، بخش کودکان، بخش رادیولوژی و فیزیوتراپی و … از جمله این بخش ها می باشند.
همچنین این بیمارستان دارای خدمات آزمایشگاه و تصویربرداری نظیر انواع اسکن و رادیولوژی است.
این بخش ها به دلیل وجود تجهیزات پیشرفته و کادر درمانی مجهز، برای درمان بیمارانی با هرگونه بیماری خدمت رسانی می کنند.
بیمارستان ایرانشهر دارای کادر درمانی متخصص و مجربی است که با توجه به پیچیدگی هر درمانی، برای هر بیماری خاص با استفاده از تجهیزات پیشرفته در صورت نیاز میتوانند با دقت بالا روش درمانی را انتخاب کنند.
همچنین، بیشتر پزشکانی که در این بیمارستان کار میکنند، افراد متخصص و با تجربهای هستند که از آخرین مطالعات پزشکی و پیشرفت های بیمارستانی آگاه هستند.